Farby do włosów bez amoniaku – fakty i mity

Przy podejmowaniu decyzji o farbowaniu jednocześnie decydujemy się na określony sposób koloryzacji. Do wyboru mamy różne preparaty, takie jak szampony koloryzujące, farby, kremy, pianki, żele koloryzujące itp. Mamy także do wyboru produkty z zawartością okrytego złą sławą amoniaku i bez jego zawartości. Czy farby do włosów bez amoniaku to najlepszy wybór?

Ostatnio na polskim rynku pojawiło się wiele środków do koloryzacji bez amoniaku, ale co to właściwie oznacza dla nas, farbujących włosy? Oczywiście nikt nie chce mieć zniszczonych, suchych i popalonych włosów, dlatego często nabieramy się na wędkę i decydujemy na nowe produkty bez zawartości amoniaku. Mało kto jednak zadaje sobie pytanie: co jest zamiast amoniaku? Czy rzeczywiście farby z tradycyjną zawartością amoniaku są tak szkodliwe i niszczą włosy?

Po co farbie amoniak?

W farbach potrzebne są składniki umożliwiające im działanie – wprowadzające i pozwalające zagnieździć się nowemu pigmentowi do środka włosa. Taką funkcję pełni w tradycyjnych farbach amoniak. Oznacza to, że nie istnieje w praktyce farba, która nie potrzebuje nośnika do pigmentu. Dokładnie tak, jak potrzebny jest utleniacz, niezbędna jest jakakolwiek substancja, mająca właściwości podobne do amoniaku.

Mit 1: Farba bez amoniaku działa inaczej

Fakt 1: Działanie farby bez amoniaku i reakcje zachodzące podczas samego procesu farbowania są takie same. Farba do włosów bez amoniaku, szczególnie jeśli oczekujemy od niej trwałego efektu, zawiera inne substancje, które pełnią taką samą funkcję jak amoniak. Bardzo często składnikiem zastępującym amoniak jest to monoetyloamina(MEA), która tylko z pozoru nie wywołuje negatywnych skutków. Amoniak zawarty w farbach ma na celu rozpulchnić włos, odchylić łuski by mógł wniknąć we włos nowy pigment. Sole amonowe robią dokładnie to samo – coś musi umożliwić wniknięcie pigmentu, by trwale zmienić kolor.

Mit 2: Farby do włosów bez amoniaku są łagodniejsze dla włosów i skóry głowy

Fakt 2: Zaletą farb z solami amonowymi zamiast amoniaku jest praktycznie brak zapachu i niepodrażnianie skóry. Amoniak jest gazem i ma każdemu chyba znany duszący i nieprzyjemny zapach. Farby z MEA natomiast są niemal całkowicie bezwonne, bo sól nie posiada zapachu. Jednak to, że nie czuć zapachu, nie znaczy, że nie ulatniają się inne również szkodliwe dla zdrowia substancje lotne.

Farba bez amoniaku rzeczywiście jest pozbawiona specyficznego, nieprzyjemnego zapachu podrażniającego układ oddechowy i skórę. Jednak trudniej jest ją usunąć (zmyć) z włosów po farbowaniu, co może powodować narażanie ich na dłuższy czas oddziaływania MEA. Skutki działania mogą być zatem takie same, jakie daje amoniak, tylko przesunięte w czasie. Sole amonowe nie powodują tak częstych uczuleń jak amoniak (pęcherze, swędzenie, pieczenie, ranki), ale za to mogą być przyczyną wypadania włosów. Zmniejszają przetłuszczanie skóry głowy, mogą upośledzać produkcję gruczołów łojowych, które zapychają się głębiej, a rezultacie włos wypada.

Mit 3: Farby do włosów bez amoniaku nie niszczą włosów. Amoniak niszczy włosy od środka, a sole amonowe działają łagodnie i nie niszczą struktury włosa.

Fakt 3: Amoniak z racji tego, że jest substancją lotną, szybko wyparuje. Działa we wnętrzu włosa ok. 20-40 minut i znika, wyparowuje, nie pozostając dłużej we włosie niż to konieczne. Nie pozostawia po sobie śladu.

Rzeczywiście powoduje rozchylenie łusek włosa i w efekcie szorstkość, ale dzięki specjalnej pielęgnacji łuski można bardzo szczelnie domknąć. Sole amonowe natomiast kumulują się we włosie i to jest ich największa wada, gdyż Monoetyloamina nie posiada samodzielnej zdolności do znikania. Pozostaje wewnątrz włosa nawet do dwudziestu czterech dni, drążąc go od środka, co powoduje efekt rozpulchnionych, spalonych włosów. MEA potrzebuje dużo większego stężenia niż amoniak, przez co działa dużo silniej na włosy, zwłaszcza podczas ich rozjaśniania.

Długotrwałe stosowanie farby bezamoniakowej powoduje stały powolny rozpad włosa od środka. Na początku włos puchnie, pęcznieje i wydaje się, że włosy są grubsze, ale to może być przyczyną  kłopotów z rozdwajaniem i wysuszaniem się włosów. Głównym zagrożeniem przy stosowaniu farb z solami amonowymi jest niedokładne zmycie po koloryzacji.

Mit 4: Amoniak jest szkodliwy dla zdrowia, wnika do krwioobiegu, powinny go unikać kobiety w ciąży

Fakt 4: Sam amoniak jest bardzo toksyczny i na pewno jest szkodliwy dla zdrowia, maksymalne jego stężenie zabije człowieka w kilka minut, jednak stężenia stosowane w preparatach kosmetycznych są minimalne i nie dają ryzyka zatrucia czy uszczerbku na zdrowiu przy farbowaniu włosów np. raz na miesiąc. Zapach i opary amoniaku mogą być na dłuższą metę szkodliwe dla fryzjerów, ale nowoczesne salony fryzjerskie dbają o to, by ich pracownicy przebywali w dobrze klimatyzowanych pomieszczeniach.

Amoniak jednak szybko ulatnia się. Wśród ginekologów panuje powszechna opinia, że nie należy farbować włosów podczas ciąży. Nie jest to udowodnione naukowo. Rzeczywiście, niekorzystny wpływ na płód może mieć wdychanie oparów amoniaku, ale nie w takiej ilości jak podczas jednego, półgodzinnego farbowania włosów. Na pewno jego intensywny zapach może powodować mdłości u ciężarnej, podrażniać wrażliwą skórę, ale nie stwierdzono, ze ma właściwości teratogenne.

Bezwzględnie jednak inne związki chemiczne zawarte w niektórych farbach, jak pochodne toluenu, związki żywiczne i inne mogą mieć negatywny wpływ zarówno na matkę, jak i dziecko, dlatego każda kobieta w ciąży powinna uważnie wybierać preparat do farbowania włosów, jeśli się w ogóle na koloryzację zdecyduje. Używanie farb bez amoniaku jest przyjemniejsze ze względu na brak nieprzyjemnego zapachu. Z tego powodu uważane są za bardziej bezpieczne w stosowaniu podczas ciąży.

Mit 5: Dzięki farbom do włosów bez amoniaku kolor włosów jest tak samo trwały, jak przy użyciu farby z amoniakiem. Tak samo pokrywają siwe włosy

Fakt 5: Farby z zawartością amoniaku lepiej pokrywają siwe włosy, bo amoniak silniej rozchyla łuski i lepiej rozprowadza pigment, dzięki temu kolor dłużej utrzymuje się na włosach, lecz długotrwałe stosowanie może prowadzić do ich osłabienia.

Z kolei sole amonowe zawarte w farbach bez amoniaku muszą działać znacznie dłużej. Uzyskany kolor jest zazwyczaj dużo ciemniejszy niż po amoniaku, szybciej się wypłukuje i słabiej pokrywa siwe włosy oraz mocniej rozjaśnia, ale za to kolor jest bardziej błyszczący, a włosy mniej porowate. MEA ma jednak ogromne zalety – najlepiej i najskuteczniej wykorzystywana jest w koloryzacjach, tak zwanych półtrwałych (semi-permanent).

Różnica między farbami trwałymi z amoniakiem a półtrwałymi polega na tym, że permanentna farba wnika w głąb włosa, natomiast półtrwała w połowie wnika tuż pod łuskę włosa, tam osadzając pigment. Nie jest mniej trwała i różni się tylko przeznaczeniem. Stosuje się ją głównie do odświeżenia koloru, na już uprzednio farbowanych włosach. Nie rozjaśnia włosów, ale od razu przechodzi do pigmentacji i pielęgnacji. Pozostawia więc jasny, soczysty kolor niewiele zmieniony, nie wyrządzając przy tym dodatkowych szkód. Właśnie dla tego typu koloryzacji zastosowanie monoetyloaminy ma sens.

Ryzyko, że duża ilość MEA pozostanie we włosach, jest więc niewielkie. Farby demi-permanentne wymagają dużo mniejszego stężenia soli amonowych oraz niższego stężenia oksydantu, co ma wpływ na kondycję włosów. Nie są one jednak tak skuteczne jak farby z amoniakiem podczas pokrywania dużej ilości włosów siwych.

Czy więc używać farb z amoniakem, czy bez jego zawartości? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Każdy będzie miał swoje własne zdanie na temat amoniaku i środków zastępujących go. Dla jednych lepsza i delikatniejsza okaże się farba bez amoniaku, inni pozostaną przy tradycyjnych farbach z amoniakiem.