Rodzaje farb do włosów

Farbowanie włosów to najprościej rzecz ujmując – zmiana naturalnego koloru za pomocą odpowiednio dobranych barwników zarówno syntetycznych, jak i tych pochodzenia naturalnego. Warto jednak zwrócić uwagę, że istnieją różne rodzaje farb do włosów. 

Farby do włosów są powszechnie stosowane nie tylko w profesjonalnej branży fryzjerskiej, ale także w warunkach domowych. Niegdyś używane były głównie w celu zamaskowania siwizny, ale dziś sięgają po nie coraz młodsze osoby, a nawet panowie.

Preparaty do koloryzacji, potocznie nazywane farbami, służą do nadawania włosom pożądanego koloru czy zmiany lub nadania odmiennego, oczekiwanego odcienia.

Farby do włosów ze względu na pochodzenie wykorzystanych barwników można podzielić na dwa rodzaje:

• preparaty roślinne
• farby syntetyczne

Farby roślinne

To preparaty służące do barwienia włosów zawierające składniki pochodzenia roślinnego. W większości farb roślinnych składniki pigmentacyjne pozyskiwane są z ekstraktów naturalnie występujących w różnych częściach roślin, t.j. liściach, łodygach, korzeniach, korze.
Najczęściej używanymi w przemyśle kosmetycznym barwnikami naturalnymi są henna i reng (indygo). Z mniej znanych, choć równie skutecznych, może to być wyciąg z rumianku, kory dębu, liści orzecha włoskiego i galasówki, a także wywar z łupin cebuli czy buraka.

Farby z henną

Henna pozyskiwana jest z liści krzewu Lawsonia Inermis. To jeden z najdłużej stosowanych środków zmieniających naturalną barwę włosów, stosowany w starożytności przez kobiety z dalekiego wschodu, szczególnie z Indii, Maroka, krajów arabskich. Henna umożliwia zabarwienie włosów na kolor od złotego blondu do ciemnego kasztanu. Intensywność koloru zależy od początkowej barwy włosa i pH środka farbującego.

Farby z basmą (indygo)

Drugim popularnym naturalnym barwnikiem jest basma, inaczej reng (popularne indygo). Otrzymywany jest ze sproszkowanych liści indygowca srebrzystego, krzewu rosnącego głównie we wschodniej Azji. Podstawowym składnikiem tego barwnika jest indygo. Barwnik ten ma kolor niebieski (za pomocą indygo barwi się bawełnę w jeansach). Jest on bardzo odporny na światło i najczęściej używa się go jako składnik mieszanek henny i innych barwników, gdyż stosowany samodzielnie daje raczej niezadowalające efekty kolorystyczne.

Farby z galasy

Trzecim bardzo popularnym barwnikiem są Galasy (inaczej cecidium) specyficzne narośle, które powstają na skutek działania substancji wprowadzonej przez owady pasożytujące na liściach niektórych roślin (np. dębu), mają postać kulek o ok. 20 mm średnicy, mogą być różnej barwy. Wyciągi z nich pozyskiwane stosowane są do produkcji garbników czy atramentu.

Farby barwiące pochodzenia roślinnego mają najczęściej postać płukanek lub past do włosów. Płukanki stosuje się polewając mieszanką głowę, dokładnie wmasowując we włosy. Czynność tę powtarza się kilka razy. Pasty mają gęstą, papkowatą konsystencję, nanosi się je równomiernie na całą powierzchnię włosów i trzyma od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.

Farby roślinne nie należą w dzisiejszych czasach do popularnych środków barwiących włosy, gdyż trudno uzyskać za ich pomocą oczekiwany, idealny efekt kolorystyczny. W wyniku ich użycia często otrzymuje się włosy o różnych odcieniach ze względu na nierównomierne osadzanie się barwników na włosach. Zastosowanie farb roślinnych umożliwia zmianę barwy włosa maksymalnie o dwa tony.W wyniku ich stosowania włosy zyskują jedwabisty połysk i naturalny wygląd, są jednak sztywne i dość odporne na działanie płynów rozjaśniających, dekoloryzujących i do trwałej ondulacji.

Farby syntetyczne

Do farbowania trwałego włosów stosuje się popularne syntetyczne barwniki tzw.oksydacyjne. W skład tych substancji wchodzą związki bezbarwne, które w obecności utleniaczy(najczęściej nadtlenku wodoru – wody utlenionej o różnym stężeniu) reagują z sobą i tworzą wysokocząsteczkowe połączenia o różnych barwach.

Jak przebiega proces farbowania barwnikami syntetycznymi? Cały ten chemicznie zaawansowany proces odbywa się w środowisku alkalicznym. W warunkach podwyższonego pH dochodzi do pęcznienia keratyny wewnątrz struktury włosa, co ułatwia przenikanie niskocząsteczkowych składników barwnika. Farby trwałe mają najczęściej postać emulsyjnych, kremowych preparatów dwuskładnikowych. Jeden składnik – farba, zawiera barwnik oraz substancję alkalizującą, natomiast drugi składnik zawiera nadtlenek wodoru jako środek utleniający barwnik – powodujący powstanie barwnika (żądanego koloru). Obydwa składniki należy zmieszać bezpośrednio przed aplikacją na włosy.

Do podstawowych związków wykorzystywanych w procesie oksydacyjnego farbowania włosów należą diaminy aromatyczne (pochodne amoniaku). Mieszanina koloryzująca, czyli oksydant, barwniki oraz środek alkalizujący – nakładana jest na włosy. Środek alkalizujący rozpuszcza płaszcz lipidowy włosa (dlatego włosy często farbowane są suche i uwrażliwione) i rozchyla łuski włosa, pozwalając barwnikom i oksydantom wniknąć do wnętrza włosa. We włosie zachodzi reakcja wydzielania tlenu z oksydantu. Tlen z kolei uaktywnia barwnik pośredni, który łączy się z dodatkowymi związkami i w rezultacie końcowym powstaje duża cząsteczka nowego koloru, który będą miały teraz zafarbowane włosy.

Ze względu na trwałość uzyskanych efektów koloryzacji rozróżnia się 3 rodzaje farb do włosów:

Trwałe – pozwalają na utrzymanie się zmienionego koloru włosów nawet po ich wielokrotnym myciu
Półtrwałe – naturalny kolor włosów zostaje przywrócony po 6-20–krotnym myciu
Tymczasowe – włosy odzyskują swą naturalną barwę już po ich pierwszym umyciu

Farby trwałe

Koloryzacja trwała jest najczęściej stosowaną i najbardziej skuteczną metodą koloryzacji. Daje trwały efekt kolorystyczny i możliwość wyboru szerokiej gamy kolorów i odcieni. Trwałość farby jest spowodowana tym, że barwinki zagnieżdżają się w pigmentach włosów. Kolor nie wypłukuje się podczas mycia włosów. Pokrywa nawet w 100% siwe włosy. Jej efekty działania są jednak trudne do odwrócenia. Jeśli zostanie nieprawidłowo połączona z inną farbą, niewłaściwie dobranym stężeniem oksydantu, koloryzacja może przynieść nieoczekiwane efekty. Podobnie będzie, jeśli farbę trzymamy za długo na włosach.
Przy użyciu farb trwałych możliwe jest zarówno przyciemnienie, jak i rozjaśnienie wyjściowego koloru włosów. Zabieg koloryzacji najczęściej wykonuje się na suchych, niemytych włosach.

Sprawdź: Jak farbować włosy w domu?

Farby półtrwałe – demi permanentne

Barwienie półtrwałe włosów jest  od farbowania trwałego mniej szkodliwe. Farby te nie zawierają amoniaku i nie są mieszane z oksydantami o dużym stężeniu (zazwyczaj 1,7 – 3%). Inaczej zwana koloryzacja “ton w ton” umożliwia niewielką zmianę koloru włosów, bo zaledwie o 1-2 tony. Stosowana jest głównie w celu pogłębienia naturalnego odcienia. Nie rozjaśnia, nie pokrywa dużej ilości siwych włosów, a efekt utrzymuje się około miesiąca. Farby tego rodzaju intensyfikują naturalny kolor włosów dodając mu głębi i nieznacznie zmieniając jego odcień. Pielegnują włosy i pozostawiają piękny połysk.

Barwniki farb półtrwałych łatwo przechodzą do kory włosa i nie niszczą jego osłonki, ale ponieważ nie zawierają substancji wybielających i nie rozjaśniają włosów, nie mogą ufarbować włosów na dużo kolor jaśniejszy niż naturalny. Po 1-2 miesiącach barwniki wymywają się i koloryzację trzeba powtórzyć. To idealne rozwiązanie dla osób, które nie chcą radykalnej zmiany koloru włosów, a tylko na ich lekkie rozjaśnienie czy przyciemnienie. Farby półtrwałe stosuje się głównie na odświeżenie koloru i wzbogacenie go o utraconą głębię barwy.

Farby tymczasowe

Nietrwałe środki koloryzujące nie zawierają amoniaku ani utleniaczy, przez co nie ingerują w wewnętrzną strukturę włosa. Produkt odkłada się na powierzchni włosa. Zaliczamy do nich: żele, pianki, maskary, lakiery, szampony. Taka koloryzacja zmywa się już po pierwszym myciu włosów. Modne stało się farbowanie włosów na jedno wyjście lub imprezę np. sylwestra.

W przeciwieństwie do farbowania trwałego lub półtrwałego, przy barwieniu krótkotrwałym nienaturalny kolor włosów utrzymuje się zwykle tylko do pierwszego umycia. Pigmenty są to związki chemiczne w postaci drobnego proszku (pyłu) posiadające charakterystyczną trwałą barwę.  Są nierozpuszczalne w większości rozpuszczalników organicznych. Stosowane są w postaci zawiesin (proszek zawieszony w cieczy). Pigmenty te zostają mechanicznie naniesione i związane z włosem. Jak? Przy pomocy polimerycznych dodatków pełniących rolę nośnika pigmentu i lepiszcza do jego „przyklejenia” do włosa.

W skład tymczasowych farb do włosów wchodzą: pigmenty, polimery syntetyczne, środki powierzchniowo czynne oraz woda i alkohole.
Polimery syntetyczne pełnią role nośnika pigmentu i lepiszcza, a ponadto nadają włosom połysk. Tworzą powłokę ochronną, mogą przy okazji pełnić rolę utrwalacza fryzury i środka stylizującego. Środki powierzchniowo czynne umożliwiają dobre nanoszenie preparatu w cienkiej warstwie, łatwe jego usuwanie podczas mycia i umożliwiają nadanie odpowiedniej konsystencji. Woda i alkohole pełnią tu role rozpuszczalników.

Farby tymczasowe występują w postaci: barwnych lakierów, brylantyn i pomad, maskar. Służą do uzyskania specjalnych efektów kolorystycznych/ Mogą zawierać brokat, pigmenty o intensywnych zabarwieniach. Inne dają efekt perłowy na przykład przy tworzeniu fryzur wieczorowych.